Systeemtherapie is een vorm van psychotherapie en wordt ook wel relatie- en gezinstherapie genoemd. Het belangrijkste kenmerk van systeemtherapie is dat belangrijke naasten zoals de partner, kinderen, broer, zus, ouders, buren, vrienden of collega's betrokken worden bij de therapie. Tijdens de therapie is er veel aandacht voor de onderlinge interactiepatronen en de verbetering hiervan. Er wordt ook rekening gehouden met eventuele belangrijke afwezigen.
Uitgangspunt is dat een probleem of een (psychische) klacht nooit op zichzelf staat. De sociale, relationele en culturele context speelt altijd een rol. De leefsituatie en relaties – samen het systeem – hebben invloed op problemen. Tijdens de therapie wordt besproken welke invloed omgevingsfactoren zoals werk, school, buurt, religie en cultuur hebben op het probleem en op alle betrokken.
Er zijn verschillende vormen van systeemtherapie, waaronder ABFT, EFT, gezintherapie en partnerrelatietherapie.
ABFT is een behandelprogramma gericht op gezinnen met jongeren waarbij de jongere depressieve klachten heeft. De adolescentie kan een moeilijke ontwikkelingsfase zijn. Een jongere wordt geconfronteerd met veel veranderingen, invloeden en keuzes. Er worden verwachtingen gesteld waar jongeren zich soms onzeker bij voelen. Jongeren kunnen te kampen hebben met een negatief zelfbeeld. Als jongeren zich niet goed voelen kunnen ze de neiging hebben zich te gaan afsluiten, zich gaan afzonderen op hun kamer of vaker wegblijven van huis. Soms wordt het verdriet niet getoond maar wordt er eerder met kwaadheid gereageerd. In gezinnen ontstaat dan ruzie of afstandelijkheid en ouders voelen zich vaak machteloos tegenover deze problemen. Depressieve jongeren spreken hun ouders minder aan om vragen te stellen of te helpen bij problemen. Dit kan de problemen erger maken. ABFT is een manier om te werken aan herstel van vertrouwen tussen de jongere en zijn ouders zodat de jongere zijn ouders ziet als een veilige haven waar hij/zij zowel met positieve ervaringen als met verdriet of moeilijkheden terecht kan.
Emotionally Focused Therapy (EFT) is een bewezen effectieve relatietherapie waarbij hechting en emoties de basis vormen. Hechting is de manier waarop we ons verbinden met elkaar. Die verbinding wordt beïnvloed door de manier waarop we zelf zijn grootgebracht. De hechtingsstijl die je ontwikkeld hebt, bepaalt hoe je je relatie zult vormgeven. In iedere relatie ontstaan reactiepatronen. Die patronen roepen emoties op als het gaat om zaken die voor jou en/of je partner belangrijk zijn. De focus in EFT-therapie ligt op het doorbreken van die negatieve patronen met als doel het creëren van meer onderling begrip en vertrouwen.
Gezinstherapie is een vorm van psychologische behandeling (psychotherapie) die is gericht op het verbeteren van onderlinge relaties en communicatie in het gezin. Het accent ligt op datgene wat er tussen de gezinsleden afspeelt en kan gaan over bijvoorbeeld conflicten, onbegrip, verdriet of gemis maar ook over dat wat goed gaat en hoe men elkaar kan steunen. Er is oog voor alle betrokkenen.
In elke relatie komen problemen voor, en soms slagen de beide partners er niet meer in om deze samen op de lossen. De problemen in de relatie kunnen bij psychische klachten veroorzaken en/of in stand houden. In relatietherapie ga je samen met je partner en een relatieherapeut in gesprek over de patronen waarin jullie met elkaar vastlopen. Voor elk koppel is de insteek anders. Samen kijken we wat er nodig is om weer vooruit te komen.