In het ziekenhuis in Sneek, op de afdeling Ziekenhuispsychiatrie, speelt verpleegkundig specialist Petra Appels een cruciale rol. Ze noemt zichzelf de “regelneef” van de PAAZ. Van opname tot ontslag, Petra coördineert het hele proces en werkt intensief samen met het multidisciplinaire team.

De spil van de afdeling
“Ik regel alles,” zegt Petra lachend. “Opnames, beleid maken voor patiënten, het aansturen van het team en de dagelijkse overdracht. Als er iets opgelost moet worden, ben ik het eerste aanspreekpunt. En als ik er niet uitkom, schakel ik een vaktherapeut of psychiater in.” Haar werk haalt veel druk weg bij de psychiaters, waardoor zij zich beter kunnen richten op diagnostiek en behandeling.

Als verpleegkundig specialist heeft Petra een unieke positie. “Ik mag zowel verpleegkundige als medische zorg leveren. Dat betekent dat ik diagnoses stel, medicatie voorschrijf, laboratoriumonderzoek aanvraag en lichamelijk onderzoek doe. Die combinatie maakt ziekenhuispsychiatrie juist zo interessant.”

Minder praten over de patiënt, meer met de patiënt
Een van de speerpunten van MoleMann is dat patiënten actief worden betrokken bij hun behandeling. “Hier in Sneek vertalen we dat in zorgafstemminggesprekken waarin bijna alle behandelaren van een patiënt aanwezig zijn. We zitten soms met z’n achten aan tafel, mét de patiënt erbij. Dan bespreken we samen: wat is er al gedaan, wat werkt wel en wat niet? Het is heel transparant.”

Volgens Petra vinden patiënten het fijn om zo’n directe rol te hebben. “Soms zeggen we letterlijk: ‘We gaan nu even brainstormen, breek vooral in als je een mening hebt.’ En patiënten doen dat ook. Ze krijgen inzicht in het proces en voelen zich serieus genomen.”

Een veranderende doelgroep
Sinds de afdeling in Sneek onderdeel werd van MoleMann, heeft het team zich steeds meer gespecialiseerd in functionele neurologische stoornissen (FNS) en aanhoudende lichamelijke klachten (ALK). “Waar vroeger nog 80% van onze patiënten met een zware depressie werd behandeld, bestaat nu 80% uit mensen met FNS,” vertelt Petra.

Het grote voordeel van de ziekenhuispsychiatrie is dat er nauw wordt samengewerkt met andere specialismen binnen het ziekenhuis. “We overleggen regelmatig met neurologen, internisten en gynaecologen. Soms hebben patiënten al een enorm dossier en zijn ze van het kastje naar de muur gestuurd. Wij leggen alle informatie bij elkaar en kijken dan opnieuw: wat is er nou écht aan de hand?”

Vrijheid en maatwerk in het team
Petra benadrukt dat niet alleen de patiëntenzorg maatwerk is, maar ook de manier waarop het team werkt. “We krijgen hier veel vrijheid om onze functie in te vullen zoals die bij ons past. Ik ben bijvoorbeeld heel goed in organiseren, dus ik richt me veel op coördinatie en beleid. Maar als een collega zich liever richt op bijvoorbeeld groepsbehandeling of therapie, dan is daar ook ruimte voor.”

Die flexibiliteit maakt het werken in Sneek bijzonder aantrekkelijk, zegt ze. “We kijken echt naar ieders sterke punten en hoe we die het beste kunnen benutten. Dat houdt het werk dynamisch en zorgt ervoor dat iedereen doet waar hij of zij goed in is.”

De noodzaak van vroege verwijzing
Een punt dat Petra wil benadrukken, is dat ziekenhuispsychiatrie vaak te laat in beeld komt. “Veel patiënten hebben al een lange medische geschiedenis en zijn moe van alle doorverwijzingen. Uiteindelijk komen ze hier en zeggen ze: ‘Jullie zijn mijn laatste hoop.’ Dat is mooi, maar ook frustrerend, omdat we vaak eerder in het proces al hadden kunnen helpen.”

Wat zou beter kunnen? “Dat we eerder worden ingeschakeld. Niet pas als álles is geprobeerd, maar juist eerder in het traject. We hebben de expertise om naar het totaalplaatje te kijken en behandelingen beter op elkaar af te stemmen. Dat kan zoveel onnodige lijdensdruk voorkomen.”