Trauma

Wat zijn traumagerelateerde klachten?

Wanneer iemand iets ingrijpends meemaakt zoals een auto-ongeluk  of een overval, is het niet vreemd dat diegene hier klachten aan overhoud. Vaak kunnen mensen kort na een ingrijpende gebeurtenis slechter slapen en hebben ze nachtmerries, iemand kan last krijgen van lichamelijke klachten, maar ook van emotionele problemen. Deze klachten gaan meestal na een aantal weken vanzelf over.

Als de klachten blijven bestaan, dan spreken we van een posttraumatische stress stoornis (PTSS). Deze klachten kunnen ook een aantal jaren na de gebeurtenis nog ontstaan. Ook kunnen mensen allerlei andere klachten krijgen na een traumatische gebeurtenis, zoals angstklachten, depressie, lichamelijke klachten of psychoses.

Een trauma is vaak overweldigend. Wat er precies gebeurt, de manier waarop en de situatie waarin zijn vaak niet in woorden te vatten. Woorden moeilijk zijn te vinden in deze situaties, dit is een reden dat het moeilijk is om deze traumatische gebeurtenis op te slaan in je hersenen, er wordt geen verhaal van gemaakt. Het kan zijn dat iemand éénmalig een traumatische gebeurtenis meemaakt, zoals bijvoorbeeld een overval, maar ook langdurig en herhaaldelijke vervelende gebeurtenissen kunnen een trauma vormen, denk aan mishandeling in een gezin of aan seksueel geweld.

Wat zijn de symptomen?

• Bij een PTSS is er sprake van herbelevingen, vermijding en gevoelens van spanning en angst en van somberheid.
• Herbelevingen; zoals dromen over de gebeurtenis, flash-backs krijgen, het gevoel hebben dat de gebeurtenis zich herhaalt of veel spanning ervaren of lichamelijke klachten krijgen bij situaties die doen denken aan de gebeurtenis.
• Vermijding; vermijden van gedachten, gevoelens, gesprekken, activiteiten, plaatsen of mensen die aan de gebeurtenis doen denken.
• Belangrijke dingen van de gebeurtenis niet meer kunnen herinneren.
• Moeite met toekomstperspectief.
• Minder interesse in belangrijke zaken en weinig gevoelens ervaren.
• Gevoelens van spanning; slaapproblemen, snel geïrriteerd of boos kunnen zijn, concentratieproblemen, extreme waakzaamheid.

Hoe ziet behandeling er uit?

Een ingrijpende gebeurtenis zal je niet makkelijk vergeten. Dit is dan ook niet het doel van behandeling. Het doel van de behandeling is om de gebeurtenis een plek te geven in de levensgeschiedenis en de emoties die bij de gebeurtenis horen, minder lading te laten krijgen.

Er zijn verschillende behandelmethoden voor trauma gerelateerde klachten. Alle werkzame behandelingen voor PTSS zijn traumagericht en komen overeen dat men in gedachten teruggaat naar de traumatische gebeurtenis.

De laatste jaren wordt EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) steeds vaker toegepast. Dit is een intensieve, maar relatief kortdurende en effectieve behandeling. De behandelaar zal vragen om in gedachten terug te gaan naar de traumatische gebeurtenis, waarna een afleidende stimulus (bijvoorbeeld geluid) zal worden aangeboden.  Er zal steeds gevraagd worden naar de meest opvallende veranderingen in het gevoel en de gedachten. Hierdoor komt het verwerkingsproces op gang.

Bij andere manieren van behandeling wordt onder andere gewerkt  aan het oplossen en verminderen van de angstklachten door middel van imaginaire exposure, dit wil zeggen  dat iemand in gedachten teruggaat naar de gebeurtenis om het verwerkingsproces op gang te brengen.

Tips voor de omgeving

• Probeer een luisterend oor te bieden, het is belangrijk om gehoord te worden en te kunnen praten over de gebeurtenis.
• Vraag hoe je tot steun kan zijn, het is belangrijk om de controle over het leven weer zelf terug te krijgen na een ingrijpende gebeurtenis.
• Het kost tijd om een ingrijpende gebeurtenis te verwerken, probeer hier rekening mee te houden.
• Probeer informatie te zoeken over PTSS.
• Het kan ook ingrijpend zijn om het verhaal rondom de gebeurtenissen aan te horen. Probeer daarom zelf ook steun te zoeken als het teveel wordt.