Depressie

Wat is een depressie?

Iedereen heeft wel eens momenten van verdriet of somberheid, vaak na een vervelende gebeurtenis. Meestal gaat een sombere bui vanzelf weer over. Wanneer een sombere bui niet vanzelf over gaat en de somberheid er dagelijks, gedurende weken of maanden is, spreken we van een depressie. Mensen met een depressie hebben geen zin en energie meer om dingen te doen en kunnen geen plezier meer beleven aan leuke dingen. Vaak trekken ze zich terug en hebben ze moeite om deel te nemen aan sociale activiteiten. Depressie komt veel voor en is meer dan alleen een dipje. Bijna 20% van de Nederlanders heeft een of meerdere malen een depressieve periode meegemaakt. Een depressie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Niet alle depressies zien er hetzelfde uit. De verschillen kunnen ontstaan door verschillen in leeftijd, maar ook in zwaarte van de depressie. De mate waarin iemand in zijn dagelijkse leven last heeft van depressieve klachten en de verschijnselen te merken zijn, bepaald de last die iemand kan hebben van een depressie.

We onderscheiden de volgende vormen van depressies:

• Dysthyme stoornis; Mildere, maar langduriger vorm van een depressie. Dit maakt dat een dysthyme stoornis vaak als zwaarder wordt ervaren.
• Bipolaire stoornis; Als de depressieve periodes worden afgewisseld met een manische (zeer positieve) stemming, spreken we van een bipolaire stoornis. Personen met een bipolaire stoornis maken in hun leven uitersten mee. Bij de manische periode kan er sprake zijn van een extreme vrolijkheid, maar ook overdreven gevoelens van zelfvertrouwen.
• Postnatale depressie; Deze ontstaat binnen vier maanden na de bevalling
• Psychotische depressie; Hierbij is sprake van wanen of hallucinaties naast de depressieve klachten
• Seizoensgebonden depressie; De bekendste vorm hiervan is de winterdepressie. Er is pas sprake van een winterdepressie als er twee opeenvolgende jaren depressieve klachten zijn in de wintermaanden. Waarschijnlijk speelt het hormoon melatonine een rol bij het ontstaan van een winterdepressie.

Wat zijn de symptomen?

We spreken van een depressie als mensen zich minimaal twee weken, gedurende het grootste gedeelte van de tijd, zich erg somber en verdrietig voelen. Of wanneer ze geen plezier meer kunnen beleven aan dingen. De klachten die iemand heeft van de depressie kunnen verschillen over de dag.

Klachten die passen bij een depressie zijn de volgende:

• Geen of weinig interesse en plezier kunnen hebben
• Lusteloosheid en prikkelbaarheid
• Concentratieproblemen, vergeetachtigheid en moeite om beslissingen te nemen
• Schuldgevoelens, zich waardeloos voelen
• Slaapproblemen, zoals niet goed in slaap kunnen vallen of vroeg wakker worden
• Minder energie en vermoeidheid
• Weinig eetlust of juist te veel eetlust, vaak met gewichtsveranderingen
• Dingen kosten meer moeite en gaan langzamer, mensen kunnen zich trager voelen
• Lichamelijke onrust
• Gevoel van wanhoop of angst
• Neiging om te gaan piekeren
• Graag willen huilen, maar dit niet kunnen of veel huilen
• Gedachten aan de dood of aan zelfmoord
• Weinig of geen zin om te vrijen
• Lichamelijke klachten zoals: (hoofd)pijn, droge mond duizeligheid of sneller ziek worden

Vaak komt een depressie niet alleen voor, maar is er sprake van een combinatie met een andere psychische stoornis zoals angst of lichamelijke ziekten.

Hoe ziet behandeling er uit?

Zelf kan je proberen informatie te verzamelen over depressie en te zorgen dat je dagritme goed is. Bewegen helpt om een depressie te lijf te gaan. Ook kan je zoeken naar vormen van e-health om de depressieve klachten te verminderen. Het is goed om hulp te vragen wanneer je last hebt van een depressie en je hier zelf niet uit kan komen. Soms hebben mensen met een depressie hier zelf geen energie meer voor. Hun omgeving kan hen dan helpen om hulp te gaan zoeken. Je huisarts kan je vaak helpen om te zien of je last hebt van een depressie en waar in je omgeving je goede hulp kan krijgen.

Wanneer iemand een depressie heeft, dan heeft hij of zij vaak het gevoel er alleen voor te staan. Toch heb je een depressie vaak niet alleen, mensen in je omgeving merken vaak wel dat er iets aan de hand is en maken zich soms zorgen. Zij kunnen je dan ook helpen.

Bij de psychologische behandeling van een depressie wordt vaak stilgestaan bij biologische, sociale en psychische factoren van de depressie. De behandelaar zal samen met degene die met de klachten komt gaan kijken wat de belangrijkste oorzaak van de depressie is. Denk hierbij aan moeilijke of schokkende gebeurtenissen, lichamelijke oorzaken of persoonlijke eigenschappen die van invloed kunnen zijn op een depressie, zoals gebrek aan zelfvertrouwen of moeite met het omgaan met emoties. Wanneer er duidelijkheid is over de onderliggende oorzaak, kunnen deze behandeld worden door bijvoorbeeld het leren omgaan met emoties of het verwerken van moeilijke gebeurtenissen.

Onderzoek toont aan dat medicijnen een goed effect op depressies kunnen hebben. Deze medicatie hebben het grootste effect bij mensen met een ernstige depressieve klachten.

Tips voor de omgeving

• Realiseer je dat degene met een depressie het moeilijk heeft en het moeilijk vindt om invloed uit te oefenen op zijn eigen gedrag, boos worden heeft weinig effect
• Probeer te blijven praten met degene met een depressie en zo contact te blijven houden
• Help degene met een depressie om regelmaat te blijven houden, blijf de dagelijkse routines volhouden
• Probeer degene met een depressie te stimuleren tot leuke activiteiten
• Blijf iemand bij sociale gelegenheden betrekken, maar besef dat hij/zij behoefte heeft aan rust
• Neem ook tijd en ruimte voor jezelf, bijvoorbeeld door er met iemand anders over te praten
• Verzamel informatie over depressie.